Барлық дағдарыстарға, пандемияларға және әлемдік экономикадағы басқа да жағымсыз процестерге қарамастан, косметика сату бизнесі әлі де табысты болып келеді. Косметика мен парфюмерия басқа тауар санаттарымен салыстырғанда ешқандай төмендеу байқатпайды. Неліктен бұлай?
Экономика саласындағы статистикалық талдау және маркетингтік зерттеулерге маманданған Data Insight агенттігі 2020 жылы, covid-19 пандемиясының ең қиын кезеңінде, әртүрлі елдердегі көптеген әйелдер арасында сауалнама жүргізді. Олар дағдарыс пен пандемия кезінде косметика сатып алуды тоқтатуға дайын ба деген сұрақ қойды. Бұл ұсынысты тек 1,2% респонденттер ғана қолдады. Қалғандары өз шығындарын косметикалық өнімдерге қысқартпайтынын айтты.
Сонымен қатар, бүгінгі таңда косметикаға арналған онлайн сатып алулар жалпы сатылым көлемінің 35%-дан астамын құрайды, және бұл көрсеткіш үнемі өсіп келеді. Сондықтан косметикалық тауарларды онлайн сату бүгінгі күні перспективті және табысты бизнес ретінде саналады.
Келесіде, жақсы, пайда әкелетін косметика және парфюмерия интернет-дүкенін қалай ашуға болатынын қарастырайық.
Мақсатты аудиторияны анықтау
Неліктен мақсатты аудиторияны анықтау қажет? Себебі болашақта сіздің жарнама науқандарыңыз дәл осы аудиторияға бағытталады және олардың талғамдарына сәйкес дүкен ассортименті таңдалады.
Бір қарағанда бәрі түсінікті көрінуі мүмкін: косметиканы пайдаланатын адамдар сатып алады, негізінен 17-ден 50 жасқа дейінгі әйелдер (қартайған жастағы әйелдер аз пайызды құрайды).
Алайда бұл пікір толық дұрыс емес. Data Insight статистикасына сәйкес, косметикаға онлайн тапсырыс беретіндердің тек 65%-ы әйелдер. Ер адамдар да бар және олардың саны назар аударуға тұрарлық. Гигиена құралдары (ұсақрақ заттар, жүзгіштер, пенкалар мен гельдер), ерлер косметикасы мен парфюмериясы — бұл тауарларды ер адамдар жақсы сатып алады. Сонымен қатар, ерлер мерекелер алдында әйелдеріне сыйлық ретінде жиі түрлі жиынтықтар мен жеке тауарларды сатып алады.
Дегенмен, дүкеннің мақсатты аудиториясы тек жынысына ғана емес, басқа да көптеген факторларға байланысты болады. Мысалы, кәсіби косметика дүкенінде негізгі сатып алушылар — визажистер, косметологтар және осы саладағы басқа мамандар. Олар арасында ерлер де, әйелдер де бар, сондықтан жыныс бұл жерде маңызды емес.
Косметика интернет-дүкенінің форматы
Интернет-дүкеннің форматы әртүрлі болуы мүмкін: кең ассортиментті дүкеннен бастап (онда бәрі сатылады) тар мамандандырылған дүкендерге дейін (мысалы, қолдан жасалған сабын дүкені). Қысқаша түрде мүмкін болатын форматтарға тоқталайық.
- Косметика онлайн-супермаркеті. Мұнда әртүрлі брендтердің түрлі косметикалық өнімдері сатылады — әр талғам мен қалтаға арналған. Мұндай дүкенде тауарларды оңай табуға болатын ыңғайлы сүзгі жүйесімен жақсы ойластырылған каталог болуы керек.
- Белгілі бір брендтің дүкені (монобренд дүкені). Бұл формат атауынан-ақ белгілі — мұнда тек бір брендтің өнімдері сатылады. Әдетте мұндай дүкендер франшиза арқылы ашылады.
- Мамандандырылған косметика дүкендері. Бұған емдік, органикалық косметика, қолдан жасалған өнімдер жатады. Мұндай тауарлар да белгілі бір аудитория арасында үлкен сұранысқа ие.
- Кәсіби косметика (PRO-косметика). Бұл форматты алдыңғы тармақпен біріктіруге болар еді, бірақ кәсіби косметика — бұл бөлек тақырып. Мұнда әртүрлі брендтер мен өнім түрлері ұсынылуы мүмкін. Мұндай дүкенде көтерме сауда қалыпты жағдай болып есептеледі. Сонымен қатар, қосымша тауарлар: шаштараз жабдықтары, визажистер мен косметологтарға арналған құралдар да сатылуы мүмкін.
- Аймақтық косметика. Соңғы кезде белгілі бір елде өндірілген косметика үлкен танымалдыққа ие болды: корей, араб, қытай, беларусь, итальян косметикасы және т.б. Мұнда әртүрлі брендтер болуы мүмкін, бірақ олардың барлығы белгілі бір елде шығарылған болуы тиіс.
Айтпақшы: көптеген косметикалық және парфюмериялық өнімдер (мысалы, әтір және туалет суы) міндетті түрде таңбалануы керек. Қазақстан Республикасындағы тауарларды таңбалау туралы толығырақ осы жерден біле аласыз.
Жеткізу қызметін ұйымдастыру
Болашақ онлайн-дүкеніңіздің бизнес-жоспарында тауарларды сатып алушыларға қалай жеткізетініңізді міндетті түрде қарастыру керек. Жеткізуді бірнеше тәсілмен ұйымдастыруға болады:
- Пошта арқылы жеткізу. Бұл — тауарларды сатып алушыларға жеткізудің ең қарапайым тәсілі. Сіз сәлемдемені төлемді жеткізу кезінде алу шартымен (наложенный платеж) жібересіз, ал сатып алушы оны пошта бөлімшесінен алып, сол жерде төлейді. Кейін пошта сізге ақшаны аударады. Бұл тәсіл тек басқа қалаға емес, өзіңіздің елді мекен ішінде де жарамды.
- Тасымалдау компаниялары арқылы жеткізу. Бұл тәсіл де тиімді, әсіресе қала ішіне немесе басқа қалаға жеткізу қажет болғанда. Тауарлар әдетте бұл компаниялардың өздеріне тиесілі жеткізу пункттерінде беріледі (қалаларда әдетте бірнеше бөлімшесі болады). Бірақ ауылды жерлерге жеткізу бұл әдіспен әлдеқайда қымбатқа түседі.
- Курьерлік жеткізу. Егер тапсырыстардың саны әлі көп болмаса, әсіресе бастапқы кезеңде, сіз Яндекс.Доставка сияқты үшінші тарап курьерлік қызметтерін пайдалана аласыз. Кейін тапсырыстар саны артқанда, қала ішінде жеткізу үшін бір-екі тұрақты қызметкер жалдауға болады.
- Өздігінен алып кету (самовывоз). Бұл жағдайда клиент тапсырыс берген тауарды өзі келіп алады. Мұны сіздің офлайн дүкеніңізде (егер бар болса) немесе арнайы ұйымдастырылған тапсырыс беру пунктінде жасауға болады.
Әрине, бұл тәсілдердің бәрін біріктіріп қолдануға болады және қажет те. Тапсырыс берушіге жеткізу тәсілін таңдауға мүмкіндік беру — олардың сіздің дүкенге деген сенімін арттырады және клиенттік адалдықты жоғарылатады.
Косметика интернет-дүкенінің сайтын жасау
Косметика интернет-дүкенінің сайтын жасамас бұрын, алдымен оның құрылымын мұқият ойластырып алу қажет: бөлімдер мен ішкі бөлімдердің санын анықтап, интерфейсті, басқару элементтерін және басқа да бөлшектерді жоспарлау керек. Басқаша айтқанда, сіздің алдыңызда сайттың толық құрылымының сызбасы (бейнесі) болуы тиіс — оны көріп, сіз де, сайтты жасап беретін мамандар да, нақты не және қалай жасалуы керегін бірден түсінулері керек.
Сайтты келесі тәсілдердің бірімен жасауға болады:
- Сайтты нөлден бастап веб-студияда немесе агенттікте тапсырыспен жасау. Бұл — уақыты мен қаржысы бар адамдарға арналған нұсқа. Себебі мұндай сайтты жасау біраз уақыт алады және айтарлықтай шығынды қажет етеді. Артықшылығы — барлық жұмысты сіз үшін мамандар атқарады. Кемшілігі — сіз сол команданың клиенті болып қаласыз және дизайн мен функционалға кез келген өзгеріс енгізу үшін қосымша ақы төлеуіңіз керек болады.
- Косметика интернет-дүкенін сайт конструкторында жасау. Қазіргі таңда мұндай конструкторлар өте көп, бірақ бәрінің ұсынатын мүмкіндіктері бір-біріне ұқсас. Мұндай платформада интернет-дүкен арнайы шаблондар немесе плагиндер арқылы жасалады. Әдетте бұл шаблондар мен плагиндер ақылы немесе тек ең қымбат тарифтік жоспарларда ғана қолжетімді. Сонымен қатар, компьютермен жұмыс істеуге дағдыланбаған адам үшін бұл платформаларда өз бетімен жұмыс істеу қиындық туғызуы мүмкін.
- Интернет-дүкен жасауға арналған арнайы конструктор — Dzumba платформасын пайдалану. Бұл платформа арнайы электрондық сауда сайттарын жасау үшін құрылған. Мұнда сайт тіркелген бойда автоматты түрде жасалады, ал бөлімдер мен тауар карточкаларын жасау жай ғана формаларды толтыруға ұқсайды. Тауарларыңызды, сипаттамаларды, логотипіңізді жүктейсіз, сайттың атын енгізесіз — болды, сатуға болады. Бұл платформаның үлкен артықшылығы — алғашқы екі ай толықтай тегін, ал кейін ай сайынғы шағын абоненттік төлем төленеді. Барлық функционал бірден қолжетімді, ал жүйелі түрде шығарылатын жаңартулардың барлығы — тегін.
Косметика интернет-дүкенін жарнамалау және ілгерілету
Өзімен-өзі, сайт ештеңе сатпайды — тіпті ол жақсы тауарлармен толтырылған, бағалары қолжетімді және құрылымы ұғынықты болса да. Сайтты кім үшін жасадыңыз — соларға ол туралы хабарлау қажет. Яғни, жоғарыда сөз болған мақсатты аудиторияға. Бұл қалай жүзеге асады?
- Әлеуметтік желілердегі жарнама және ілгерілету. Барлық танымал әлеуметтік желілер (Instagram, Facebook, Вконтакте және т.б.) жарнама кампанияларын оңай іске қосуға және реттеуге арналған жақсы құралдар ұсынады.
- Өз парақшаларыңызды жүргізу. Жаңа тауарлар мен жеңілдіктер туралы ақпарат, пайдалы кеңестер, лайфхактар мен сараптамалық мақалалар жариялау — мұның бәрі аудиториямен байланыс орнатуға көмектеседі.
- Әлеуметтік желілердегі қауымдастықтармен серіктестік жарнама. Сұлулық, әйелдер қауымдастықтары, кәсіби топтар (мысалы, визажистер, эко-косметика жанкүйерлері және т.б.) — сіздің аудиторияңыз осындай топтарда болуы мүмкін. Блогерлермен бірлескен жарнама («коллаб») да жақсы нәтиже береді: мысалы, визажистпен немесе косметологпен өзара жарнама жасау.
- Іздеу жүйелеріндегі контексттік жарнама (Яндекс.Директ және Google Ads). Бұл — қымбат, бірақ өте тиімді әдіс.
- Оффлайн жарнама. Тапсырысқа салынған тауарлардың қаптамасына интернет-дүкеніңіздің мәліметтерін орналастырыңыз немесе визитка қосыңыз. Егер сізде оффлайн дүкен болса, көрнекі жерге QR-код пен сайт сілтемесін қойыңыз.
- Сұлулық салондарымен серіктестік. Шаштараз, сұлулық салондары, СПА, косметологиялық кабинеттермен келісіп, сол жерлерге жарнамалық парақшаларыңызды қалдырыңыз. Кезекте отырған клиенттер оларды міндетті түрде байқайды.
Әрине, бұл жарнама тәсілдерінің бәрін бірден қолдану — қымбат әрі тиімсіз болуы мүмкін. Сондықтан, алдымен сізге ең тартымды болып көрінетін 1–2 әдісті байқап көріңіз. Мысалы, әлеуметтік желілердегі алға жылжыту: парақшаңызды ашып, бір-екі шағын жарнама кампаниясын бастаңыз. Дүкен кеңейген сайын, басқа әдістерді де қосып, қайсысы тиімді екенін сараптай аласыз.
Көріп отырғаныңыздай, косметика интернет-дүкенін құру және іске қосу — оңай шаруа емес. Бірақ біз сенеміз: ең күрделі кезең — сайтты құру — сіз үшін қарапайым әрі жеңіл болады. Әсіресе, егер сіз бұл істі Dzumba платформасында бастасаңыз.
Іске сәт!